Tà Xùa, không chỉ được biết đến với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ và những đám mây bồng bềnh, mà còn hấp dẫn du khách bởi nền ẩm thực địa phương phong phú và độc đáo. Hành trình đến Tà Xùa sẽ không trọn vẹn nếu bạn chưa có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản tại đây. Hãy cùng khám phá những món ăn ngon và trải nghiệm văn hóa ẩm thực đặc trưng của vùng đất này qua bài viết sau.
1. Chè Tà Xùa
Chè Tà Xùa
Chè Tà Xùa có nguồn gốc từ bản Tà Xùa, cách huyện Sơn La Bắc Yên khoảng 14 km. Đây là loại chè độc đáo, được làm bởi người dân tộc Mèo. Mùi và hương vị của chè Tà Xùa khác biệt so với chè Thái Nguyên, với vị đắng ban đầu chuyển thành vị ngọt sau một thời gian. Chè Tà Xùa có màu nâu sẫm và thú vị ở chỗ bạn có thể cho nước vào ấm trà nhiều lần mà không làm thay đổi màu sắc và hương vị của chè. Đây được xem là một loại đặc sản Tà Xùa được nhiều người yêu thích và mua về làm quà.
2. Nậm pịa
Nhắc đến ẩm thực độc đáo Tà Xùa thì không thể không nhắc đến Nậm Pịa. Một món ăn đặc trưng của vùng Sơn La, được phục vụ như một loại nước sốt hoặc món ăn chính. Nguyên liệu chủ yếu là bò hoặc dê, được sơ chế tươi mới và nấu chín trong nhiều giờ. Quá trình nấu gồm ninh xương bò, sau đó đổ nguyên liệu vào nồi và đun trong thời gian dài. Gia vị địa phương như mắn khén, sả, gừng và tỏi được thêm vào để tạo hương vị đặc trưng. Nậm pịa ban đầu có vị đắng nhưng sau đó chuyển sang vị ngọt ngào và béo ngậy khi ăn.
3. Pa pỉnh tộp
Pa Pỉnh Tộp
Pa Pỉnh Tộp là một món cá nướng được chế biến với nhiều loại gia vị như tần bì, gừng, sả, ớt tươi, rau mùi, rau thơm, hành tươi và húng quế. Cá được lựa chọn kỹ lưỡng, thường là cá chép có trọng lượng khoảng 2-4 lạng, được nuôi trong ao hoặc sông. Sau khi xẻ dọc theo sống lưng và loại bỏ mật cá, cá được nhồi gia vị vào bụng trước khi nướng trên vỉ tre tươi và than hồng. Quá trình nướng cần chín đều để giữ hương vị tự nhiên của cá và khi chín, cá sẽ có mùi thơm phức của các gia vị.
4. Bánh dày
Bánh dày là món đặc sản không thể thiếu trong ngày Tết của người Mông. Nguyên liệu chính là gạo Nếp Nương, được lựa chọn kỹ lưỡng và phơi khô trước khi nấu. Sau khi nấu chín, gạo được xay thành bột và đưa cho phụ nữ chuẩn bị lá dong để gói bánh. Bánh dày được gói cẩn thận trong lá dong và có màu trắng tinh khiết, tạo nên sự nổi bật trên nền lá xanh. Với khả năng bảo quản lâu dài, bánh dày có thể được sử dụng trong nhiều dịp khác nhau và được coi là biểu tượng của truyền thống ẩm thực của người Mông.
5. Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu gác bếp
Thịt trâu khô là một món ngon nổi tiếng ở Tà Xùa, được làm từ phần thịt bắp ít gân nhất của con trâu. Thịt được thái thành những miếng đều và ướp gia vị gồm muối, đường, ớt, sả, tỏi, gừng và mắc khén. Sau đó, thịt được xiên que và phơi khô dưới ánh nắng hoặc trên gác bếp. Món ăn này có hương vị đặc biệt, với vị cay của ớt, vị nồng của tỏi, vị ngọt của thịt và mùi thơm đặc trưng của khói.
6. Các món từ rêu
Các món từ rêu
Các món ăn từ rêu cũng là một đặc sản ẩm thực Tà Xùa nói riêng và các vùng núi Tây Bắc nói chung. Đối với người Thái, rêu xanh là một thực phẩm quý, thường được tìm thấy ở dòng sông Mã và các vùng có nhiều sông suối như Quỳnh Nhai, Phú Yên, Sông Mã. Trong các dịp đặc biệt như năm mới, sinh nhật hay khi đãi khách, rêu xanh thường là một phần không thể thiếu trong bữa ăn. Nó có thể được chế biến thành nhiều món ăn độc đáo như gỏi rêu, rêu hấp, rêu nấu măng đắng, canh gà, rêu hầm xương, rêu xào xôi...
7. Cháo mắc nhung
Cháo mắc nhung
Cháo mắc nhung, còn được gọi là cháo đắng Phú Yên, là một món ăn được chế biến từ quả mắc nhung, loại quả xanh nhỏ hơn cà chua, có vị ngọt và đắng. Sau khi thu hái và rửa sạch, người ta trộn quả mắc nhung với gạo tấm, gừng, sả và sau đó bọc trong lá chuối trước khi chôn trong tro bếp nóng. Món ăn hoàn thành sau khoảng 30 phút và có vị cay, đắng, ngọt rất hợp với xôi.
8. Cơm lam
Cơm lam
Cơm lam là một món ăn truyền thống của người Thái ở vùng Tây Bắc, được làm đơn giản từ gạo tẻ. Gạo nếp nương được ngâm qua đêm rồi cho vào ống nứa, sau đó đun trên bếp củi. Món ăn chín hoàn toàn khi vỏ tre cháy sém và nước chảy ra, phát ra mùi thơm của gạo. Sau khi nấu chín, ống nứa được tách ra, để lại một lớp mỏng như lụa mang cơm, có vị hơi mặn và khói, hương rừng. Cơm lam thường được ăn với muối vừng hoặc muối vừng, và ở Tà Xùa, thường được kèm theo chẩm chéo, một loại nước chấm đặc trưng của người Thái.
9. Gỏi da trâu
Gỏi da trâu
Gỏi da trâu được xem là một đặc sản nổi tiếng trong ẩm thực Tà Xùa. Để chuẩn bị gỏi da trâu, người làm cần làm mềm độ dai của da bằng cách hơ và ngâm vào nước lạnh. Sau đó, họ lạng lớp da trâu thành những lát mỏng vàng óng. Gia vị và rau thơm như lạc, me, rau mùi, mắc khén được thêm vào da trâu, và điểm đặc biệt của món này là nước măng chua, được làm từ măng tươi ngâm trong nước suối và thêm các gia vị.
10. Rượu táo mèo Tà Xùa
Rượu táo mèo
Rượu táo mèo Tà Xùa được làm từ quả táo mèo, một loại trái cây từ vùng núi Tây Bắc. Người dân thường rót rượu gạo vào quả táo mèo đã lên men. Để có được hương vị ngon, rượu cần ủ từ 6-8 tháng, khi uống sẽ có vị chua nhẹ và dễ uống.
11. Thưởng thức ẩm thực địa phương ở đâu?
Thưởng Thức Tại nhà hàng nhà sàn
Một trong những trải nghiệm thú vị khi đến Tà Xùa là thưởng thức ẩm thực tại các nhà sàn truyền thống. Bạn sẽ được tận hưởng không gian ấm cúng, gần gũi với thiên nhiên, và thưởng thức những món ăn ngon được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon ngay tại địa phương. Đặc biệt, bạn còn có cơ hội giao lưu, tìm hiểu về văn hóa, phong tục của người dân nơi đây.
Tham Gia Các Phiên Chợ
Các phiên chợ tại Tà Xùa là nơi bạn có thể tìm thấy nhiều món ăn đặc sản và sản phẩm địa phương. Đến chợ, bạn không chỉ mua được những món quà độc đáo mà còn được thưởng thức các món ăn đường phố ngon miệng. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn trải nghiệm ẩm thực địa phương một cách trọn vẹn nhất.
Tà Xùa không chỉ quyến rũ du khách bởi cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn bởi nền ẩm thực phong phú và đậm đà bản sắc. Thưởng thức ẩm thực địa phương tại Tà Xùa là một trải nghiệm không thể bỏ qua, giúp bạn hiểu hơn về văn hóa và cuộc sống của người dân vùng núi Tây Bắc. Hãy lên kế hoạch cho chuyến đi của bạn và tận hưởng những hương vị độc đáo, khó quên tại Tà Xùa.
